పోలీసు అధికారి మీ ఎఫ్ఐఆర్ ను నమోదు చేయను అంటే ఏమి చేయాలి ?

 ప్రజలు తరచుగా అంటుంటారు పోలీసులు FIR  file చేయడం లేదు అని. ఈ పోస్ట్ లో నేను మీకు తగిన సూచనలు చేస్తాను ఆలాంటి సందర్భం మీకు ఎదురైతే ఈ పోస్ట్ లో చెప్పిన విధంగా పాటించండి భారతీయ న్యాయ వ్యవస్థ అటువంటి సందర్భాల్లో మీరు చేయగల తగిన సూచనలను అందిస్తుంది, అయితే అందుకు చేయడానికి ప్రజలకు అవసరమైన సమాచారం లేకపోవడం విచారించే విషయం.

 మీరు ఒక నేరాన్ని ప్రస్తావిస్తుంటే మరియు మీ ఎఫ్ఐఆర్ ను అసమంజసమైన కారణంతో నమోదు చేయమని పోలీసులు నిరాకరిస్తే, మీరు ఉన్నత స్థాయి అధికారికి ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.  మీ ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయడాన్ని పై స్థాయి పోలీసులు కూడా నిరాకరిస్తే, మీరు సమీప జ్యుడిషియల్ మేజిస్ట్రేట్కు అధికారిక ఫిర్యాదు చేయవచ్చు, వారు అవసరమైతే ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయమని పోలీసులను ఆదేశిస్తారు.

 మీ ఫిర్యాదు రిజిస్టర్ అయిన తర్వాత మీకు రశీదు పొందుతారు , మీరు తప్పకుండా రసీదు ని తీసుకోవాలి

 వివిధ రాష్ట్రాలు మరియు జాతీయ మానవ హక్కుల కమిషన్ ఇ-ఫిర్యాదుల సేవలను అందిస్తాయి, ఇక్కడ డిఫాల్టర్ పోలీసు అధికారులపై ఈ ఫిర్యాదులను నెట్‌వర్క్ ఛానెల్‌లో నింపవచ్చు.

 మీ ఫిర్యాదు ను FIR file చేయము అని మీకు పోలీసులు సమాధానం ఇవ్వొచ్చా?

దీనికి సమాధానం అవును మరియు కాదు.  మీ కేసు చిన్న సమస్య అని నమ్ముతున్నట్లయితే లేదా అలాంటి సందర్భాలలో వారికి ప్రాదేశిక అధికార పరిధి లేకపోతే ఒక పోలీసు అధికారి మీ ఫిర్యాదును తిరస్కరించవచ్చు.  నేరాలు సాధారణంగా "గుర్తించదగిన" మరియు "తెలియని" నేరాలుగా విభజించబడతాయి.  గుర్తించదగిన నేరాలకు మాత్రమే ఎఫ్‌ఐఆర్‌లు నమోదు చేయబడతాయి, గుర్తించలేని నేరాలకు మేజిస్ట్రేట్‌కు ఫిర్యాదు సమర్పించబడుతుంది, దానికి బదులుగా చర్య కోసం పోలీసులను నిర్దేశిస్తుంది.

 హత్య, అత్యాచారం, అల్లర్లు, దౌర్జన్యం మొదలైన వాటికి "గుర్తించదగిన" నేరం వర్తిస్తుంది, ఇది వారెంట్ లేకుండా అరెస్టు చేయగల నేరాలు మరియు అలాంటి నేరాలు తీవ్రమైన స్వభావం ఉన్నప్పుడు.  మోసం, ఫోర్జరీ, తక్కువ బరువు లేదా కల్తీ ఆహారాన్ని అమ్మడం లేదా బహిరంగ న్యూసెన్స్ సృష్టించడం వంటి “తెలియని” నేరం, అంటే వారెంట్ లేకుండా అరెస్టు చేయలేని నేరాలు మరియు అలాంటి నేరాలు తీవ్రమైన స్వభావం లేనివి.  చర్య కోసం కాలపరిమితి పిలుపు ని కలిగినవి

 భారత సుప్రీంకోర్టు దానిని నిర్వహించింది-

 "అస్పష్టమైన, నిరవధిక లేదా అనధికార సమాచారం మొదటి సమాచారంగా పరిగణించబడదు ఎందుకంటే ఇది సమయానికి మొదటిసారి అందుకుంది.  అదేవిధంగా ఫోన్‌లో ఒక అస్పష్టమైన సందేశం కేవలం ఒక వ్యక్తి రోడ్డుపై చనిపోయాడని పేర్కొంటూ మొదటి సమాచార నివేదికగా చెప్పలేము ”.

 న్యాయం నిరాకరించబడితే ఒకరికి వచ్చే అన్ని మార్గాలు తప్పక తెలుసుకోవాలి.

 చట్టంలో మార్గాలు

 పోలీస్ సూపరింటెండెంట్ ని కలవడం

 సంబంధిత అధికారి తన ప్రాదేశిక పరిధిలో గుర్తించదగిన నేరం యొక్క మొదటి సమాచార నివేదికను నమోదు చేయడానికి నిరాకరిస్తే.  154 (3), ప్రకారంగా సమాచారం ఇచ్చేవారు పోలీసు ఉన్నతాధికారి లేదా పోలీసు సూపరింటెండెంట్ లేదా పోలీసు కమిషనర్‌ను వ్రాతపూర్వక ఫిర్యాదుతో సంప్రదించవచ్చు.  ఫిర్యాదును విశ్లేషించిన తరువాత, ఫిర్యాదు గుర్తించదగిన నేరాన్ని వెల్లడిస్తే సంతృప్తి చెందితే, పై ఉన్నత స్థాయి పోలీస్ అధికారి కేసును స్వయంగా దర్యాప్తు చేయవచ్చు లేదా ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేసి, ఈ విషయంలో దర్యాప్తును ప్రారంభించమని తన అధీనంలో ఉన్నవారికి ఆదేశాలు ఇవ్వవచ్చు.

 జ్యుడిషియల్ మేజిస్ట్రేట్‌కు ఫిర్యాదు

 సీనియర్ పోలీసు అధికారులకు ఫిర్యాదు సమర్పించిన తరువాత కూడా ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయబడకపోతే, సమాచార ప్రక్రియ చట్టబద్దంగా జ్యుడిషియల్ మేజిస్ట్రేట్ / మెట్రోపాలిటన్ మేజిస్ట్రేట్ u / s 156 (3) కు క్రిమినల్ ప్రొసీజర్ యొక్క సెక్షన్ 190 తో ఫిర్యాదు చేయడానికి అర్హులు. అపుడు మేజిస్ట్రేట్ ఆదేశాల మేరకు పోలీసులు చదివి ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేసి, ఈ విషయంపై దర్యాప్తు ప్రారంభిస్తారు.

మీ కేసు విషయం లో ఉద్దేశ పూర్వకంగా అలసత్వం వహించినటువంటి పోలీసు అధికారులకు ఏమవుతుంది?

 డిఫాల్ట్ అయిన పోలీసు అధికారులకు వ్యతిరేకంగా, ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయడానికి మరియు అతను ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయకపోవటానికి కారణాలను చూపించమని ఆదేశించటానికి , మీరు హైకోర్టులో రిట్ పిటిషన్ దాఖలు చేయవచ్చు.

 సివిల్ విషయంలో, ఎఫ్ఐఆర్ ఇవ్వడానికి నిరాకరించిన అధికారిపై హైకోర్టులో ధిక్కార పిటిషన్ దాఖలు చేయవచ్చు, 

 అధికార పరిధిలో ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేయడానికి నిరాకరించడం పోలీసు అధికారులకు 1 సంవత్సరం జైలు శిక్ష.  కోర్టును ధిక్కరించినట్లు ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న సుమోటో కాగ్నిజెన్స్ తీసుకోవాలని కోరుతూ పిటిషన్ నమోదు చేసి సంబంధిత హైకోర్టు / భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి, సుప్రీంకోర్టుకు సమర్పించవచ్చు.  ఇంకా, చెప్పిన లేఖ యొక్క కాపీని సంబంధిత పోలీసు అధికారికి పంపవచ్చు.  అటువంటి లేఖ పిటిషన్ యొక్క స్థితిని సమాచార హక్కు (ఆర్టీఐ) కింద ఒక దరఖాస్తు ద్వారా విచారించవచ్చు.

మరో రకమైన న్యాయపోరాటం

 నష్టపరిహారం / పరిహారం కోరినందుకు సంబంధిత హైకోర్టులో రిట్ పిటిషన్ దాఖలు చేయవచ్చు, ఎఫ్ఐఆర్ యొక్క ఫిర్యాదు / నమోదు చేయకపోవడంపై పోలీసుల అలసత్వం, ఏ వ్యక్తి యొక్క జీవితం మరియు స్వేచ్ఛ యొక్క నిరాశ / లేమికి దారితీస్తే, ఆర్టికల్ 21 భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం హామీ ఇవ్వబడుతుంది.

 గమనిక

 సెక్షన్ 166 ఎ (సి) కింద, సెక్షన్ 326 ఎ, సెక్షన్ కింద శిక్షార్హమైన గుర్తించదగిన నేరానికి సంబంధించి, క్రిమినల్ ప్రొసీజర్, 1973 లోని సెక్షన్ 154 లోని సెక్షన్ 154 లోని సబ్ సెక్షన్ (1) కింద సంబంధిత ప్రభుత్వ ఉద్యోగి తనకు ఇచ్చిన సమాచారాన్ని నమోదు చేయలేకపోతే.  326 బి, సెక్షన్ 354, సెక్షన్ 354 బి, సెక్షన్ 370, సెక్షన్ 370 ఎ, సెక్షన్ 376, సెక్షన్ 376 ఎ, సెక్షన్ 376 బి, సెక్షన్ 376 సి, సెక్షన్ 376 డి, సెక్షన్ 376 ఇ లేదా ఇండియన్ శిక్షాస్మృతిలోని సెక్షన్ 509, కఠినమైన జైలు శిక్ష అనుభవిస్తారు.  ఆరు నెలల కన్నా తక్కువ కాకుండా ఇది రెండు సంవత్సరాల వరకు పొడిగించవచ్చు మరియు జరిమానా కూడా విధించబడుతుంది.

 కాబట్టి ఇప్పటి నుండి ఏ పోలీసు అధికారి అయినా మీ ఎఫ్ఐఆర్ ను అసమంజసమైన కారణాలతో దాఖలు చేయడానికి నిరాకరిస్తే నేను చేసిన సూచనలు ఫాలో అవ్వడానికి సంకోచించకండి.  మరియు గుర్తించదగిన సందర్భాల్లో, మీ చట్టపరమైన హక్కుగా ఎఫ్‌ఐఆర్ నమోదు చేయడాన్ని పరిగణించండి.

గుర్తు పెట్టుకోండి చట్టం ఏ ఒక్కరికి చుట్టం కాదు

మీకు ఈ విషయంలో న్యాయ సహాయం కావాలి అంటే నన్ను సంప్రదించండి

నా mobile number : 9052900066

నా email id : adv.eshivakumar@gmail.com